Cách sạc bình ắc quy ảnh hưởng đến tuổi thọ của ắc quy và khả năng khởi động của xe. Làm cách nào để sạc pin an toàn và hiệu quả? Làm cách nào để bảo quản và bảo quản pin đúng cách? Nếu bạn vẫn chưa hiểu những câu hỏi này, cùng GECC tìm hiểu nội dung bên dưới nhé !
1. Bạn cần chú ý lựa chọn dòng sạc bình ắc quy phù hợp
Theo ý kiến của chuyên gia và tiêu chuẩn của IEEE thì dòng sạc ắc quy nên chọn như sau:
- Đối với ắc quy Axit-chì hở và kín: I (điện tích) = 0,1C10 (A). Ví dụ: để sạc pin có dung lượng 100Ah, nên chọn dòng sạc là 0,1 * 100 = 10A.
- Đối với pin Ni-Cd kiềm: I (điện tích) = 0,2C5 (A). Ví dụ dung lượng ắc quy là 100Ah thì dòng nạp sẽ là 0.2 * 100 = 20A.
Tuy nhiên, cách tính trên là giá trị tham khảo. Trên thực tế, chủ xe có thể lựa chọn giữa dòng sạc cao hơn hoặc dòng sạc thấp hơn. Lưu ý rằng dòng sạc thấp hơn sẽ làm tăng thời gian sạc pin. Tuy nhiên, việc tăng dòng sạc sẽ làm nhiệt độ tăng nhanh, tăng nguy cơ phồng rộp.
2. Cách sạc bình ắc quy đơn giản, an toàn và hiệu quả
2.1 Cách sạc bình ắc quy tự động
Bước 1: Đặt dòng sạc thành dòng “Tối thiểu” bằng núm xoay.
Bước 2: Đặt công tắc điện áp pin ở vị trí điện áp danh định để sạc.
Bước 3: Đảm bảo các điện cực của bộ sạc và điện cực của pin có cùng cực. Cụ thể hơn, cực âm của bộ sạc phải được kết nối với cực âm của pin và cực dương của pin phải khớp với cực dương của bộ sạc. Cách đơn giản nhất để kiểm tra điều này là nhìn vào các ký hiệu trên cục sạc và hộp đựng bằng mắt thường. Nếu các biểu tượng bị thiếu hoặc mờ, hãy sử dụng máy đo VOM để xác định cực tính. Trong mọi trường hợp không nên kết nối cột mà không kiểm tra thích hợp. Nguy hiểm có thể xảy ra.
Bước 4: Mở công tắc nguồn trên bộ sạc.
Bước 5: Điều chỉnh dòng sạc bằng cách sử dụng núm cho đến khi ampe kế chỉ 0,2C5 (A) đối với pin Ni-Cd kiềm và 0,1C10 (A) đối với pin axit-chì.
Bước 6: Khi dòng sạc đầy, bộ sạc sẽ tự động tắt. Thời gian sạc cho ắc quy 12V và các loại ắc quy khác là 8-12 giờ.
2.2 Cách sạc bình ắc quy không dùng chế độ tự động
Bước 1: Đặt dòng sạc ở vị trí “Tối thiểu” bằng núm xoay.
Bước 2: Tương tự như bước 3 để sạc pin tự động. Chủ phương tiện nên đảm bảo rằng bộ sạc và ắc quy được kết nối cùng cực. Nếu không nhìn thấy bằng mắt thường, hãy sử dụng đồng hồ VOM để kiểm tra đúng cực cho từng thiết bị.
Bước 3: Bật cầu dao và công tắc nguồn.
Bước 4: Xác định điện áp phao và sạc pin.
Bước 5: Thực hiện theo hai bước sau.
Giai đoạn 1:
- Đặt dòng sạc thành 0,1C10A đối với pin axit-chì và 0,2C5 đối với pin niken-cadmium kiềm. Chỉ tăng nhẹ điện áp trong quá trình điều chỉnh. Tăng đột ngột sẽ gây ra hiện tượng quá dòng, bình dễ bị hỏng.
- Giữ điện áp ở mức 10A trong khi sạc cho đến khi điện áp trên vôn kế của bộ sạc bằng với điện áp tăng. Sau đó hoàn thành giai đoạn này và chuyển sang giai đoạn tiếp theo.
Giai đoạn 2:
- Tháo pin và bộ sạc.
- Điều chỉnh dòng sạc sao cho điện áp trên vôn kế phù hợp với điện áp của phao.
- Theo dõi và giữ cho dòng sạc không đổi. Kiểm tra cực của hai thiết bị trước khi kết nối.
- Tại thời điểm này, ampe kế chỉ một hiệu điện thế khác 0 A và hiệu điện thế trên vôn kế giảm xuống.
- Tiếp tục sạc cho đến khi đạt được điện áp nổi và dòng sạc từ từ trở về 0A trên ampe kế.
- Giai đoạn này được hoàn thành trong khoảng 1-4 giờ.
2.3 Phương pháp sạc các loại bình ắc quy khác nhau
Khi cài đặt chế độ sạc và kết nối, chủ xe cần lưu ý lựa chọn thông số sạc và kết nối phù hợp. Mỗi loại pin được tối ưu hóa với các thông số khác nhau. Hầu hết các loại pin ngày nay, chẳng hạn như pin Ni-Cd axit chì và kiềm, có thông số đầu cuối là 13,8V.
Không để kết nối bộ sạc trong một thời gian dài nếu các thông số không phù hợp. Chủ xe có thể lắp thêm aptomat để ngắt dòng điện sạc ắc quy ra khỏi ổ cắm.
Pin hở yêu cầu người dùng mở nắp ngăn chứa pin trong quá trình sạc, khi sạc với chu kỳ dòng điện cao. Những bất tiện này hạn chế việc sử dụng pin mở trong kích thích điện.
2.4 Cách sạc pin song song
Khi các hệ thống pin được kết nối song song, người dùng có hai tùy chọn để sạc pin. Sạc từng bình ắc quy riêng lẻ hoặc đồng bộ toàn bộ hệ thống.
Khi sạc bình ắc quy riêng lẻ, người dùng phải ngắt kết nối từng pin khỏi hệ thống song song. Sau đó nạp riêng lẻ từng bình cho đến khi đầy, đợi một lúc cho bình ổn định rồi cắm lại vào hệ thống ban đầu.
Nếu nạp không cân bằng, có thể khắc phục sự cố bằng cách giảm dòng nạp hoặc chuyển sang phương pháp nạp từng bình hoặc từng nhóm bình.
2.5 Cách sạc pin có nối tiếp
Đối với điện áp làm việc trên 24V, các chuyên gia khuyên bạn nên kết nối pin nối tiếp. Hệ thống này được sử dụng rộng rãi trong các nhà máy điện và trạm phân phối để điều khiển bật/tắt nguồn điện. Lưu ý các điểm sau khi sạc bình ắc quy:
- Cách sạc tương tự như loại 12V nhưng thông số sạc được tăng gấp đôi.
- Toàn bộ dung lượng sạc của hệ thống chỉ được sử dụng bởi một pin. Cụ thể, mắc nối tiếp 2 cực của ắc quy 12V 100A sẽ tạo thành ắc quy 24V 100A. Dòng sạc bây giờ chỉ còn 1/10A hoặc 10A.
- Trong khi sạc, người dùng nên đo điện áp của từng viên pin xem có chênh lệch gì không. Nếu chênh lệch quá lớn, hãy chuyển sang sử dụng bộ sạc ắc quy 12V để sạc cho từng ắc quy.
3. Quy tắc an toàn khi sạc bình ắc quy
- Không sử dụng sạc nhanh khi sạc bình ắc quy qua đêm vì có nguy cơ cháy, nổ, hỏng pin do dòng điện cao. Vì lý do an toàn, phải sử dụng giá điện thấp và phải để thêm bình chữa cháy bên cạnh xe.
- Cẩn thận với cáp khi sạc pin. Cẩn thận không chạm vào hoặc kết nối các cực âm và dương
- Để vệ sinh ắc quy nước, nên mở nắp trên trước khi sạc để tránh cháy nổ. Điều này là cần thiết để giải phóng hydro được tạo ra trong quá trình điện phân. Sau khi bình đầy, cường độ dòng điện có thể được theo dõi bằng đồng hồ VOM.
- Cách sạc pin có thể ảnh hưởng đến thời gian sạc. Thông thường sẽ mất khoảng 3 giờ nếu sử dụng phương pháp sạc chậm, nhưng thời gian sử dụng phương pháp sạc nhanh sẽ ít hơn.
- Kiểm tra tình trạng thực tế của pin trước khi sạc. Bạn có thể sử dụng đèn báo để xác định xem pin đã được đóng chưa. Khi chỉ báo pin phát sáng màu đỏ, pin gần hết. Ngược lại, nếu nó có màu xanh lá cây thì pin đầy.
- Người dùng nên cẩn thận rút sạc sau khi đã sạc đầy pin và chuyển sang sạc phao kín đáo. Điều này cho phép pin được sạc với dòng điện thấp hơn cho đến khi được sạc đầy. Tuy nhiên, tính năng này chỉ hoạt động với bộ sạc chuyên dụng. Một số loại pin phải được theo dõi cẩn thận trong quá trình sạc để đảm bảo an toàn, tránh cháy, nổ, hư hỏng hoặc các tình trạng không mong muốn khác.
4. Những chú ý cần thiết thực hiện cách sạc bình ắc quy
Một trong những mối quan tâm của nhiều người khi mua ắc quy là tuổi thọ của ắc quy ô tô. Để kéo dài tuổi thọ của pin, bạn nên chú ý đến một số yếu tố khi sạc pin.
- Nhiệt độ pin trong khi sạc là một yếu tố quan trọng đối với độ an toàn và tuổi thọ của pin. Nên theo dõi và đo nhiệt độ của pin ít nhất mỗi giờ một lần đối với cả bộ sạc tự động và không tự động. Nếu nhiệt độ vượt quá 40°C, ngay lập tức giảm nhanh dòng sạc để làm mát pin.
- Đặc biệt đối với các loại sạc ắc quy 12V không tự động, nhiều người chỉ cần thực hiện xong Giai đoạn 1 là có thể sạc xong. Tuy nhiên, để đảm bảo pin được sạc đầy, Giai đoạn 2 phải được thực hiện toàn bộ.
5. Câu hỏi thường gặp về sạc bình ắc quy
5.1 Dòng điện lớn hay dòng điện nhỏ tốt hơn để sạc?
Để sạc pin an toàn và hiệu quả, người dùng nên sạc với dòng điện cao hay dòng điện thấp? Dòng sạc lớn hay nhỏ thực tế phụ thuộc vào tần số hoạt động của ắc quy. Nếu bạn muốn pin hoạt động mạnh và nhanh thì sạc với dòng điện nhỏ sẽ lâu sạc đầy, không sử dụng được trong trường hợp khẩn cấp.
Sạc với dòng điện quá cao sẽ rút ngắn thời gian sạc nhưng lại làm tăng nhiệt độ của pin. Đặc biệt, một số phản ứng xảy ra ở cực dương và cực âm của piston. Những phản ứng này và nhiệt độ tăng cao khiến pin dễ bị nổ và hư hỏng, gây nguy hiểm cho chủ phương tiện và bộ sạc.
Nếu thời gian cho phép, các chuyên gia khuyên bạn nên sạc pin với dòng điện nhỏ. Kiểu sạc này giúp kéo dài tuổi thọ của pin và đảm bảo an toàn cho pin.
Tuy nhiên, điều này cũng đồng nghĩa với việc chủ xe phải đầu tư song song nhiều ắc quy gây tốn kém. Hơn nữa, nếu trong quá trình sạc xảy ra sự cố mất điện, dòng điện sạc sẽ bị gián đoạn. Điều này thường dẫn đến cháy và nổ. Vì vậy, người dùng nên cân nhắc lựa chọn dòng sạc phù hợp theo thời gian, nhu cầu sử dụng và tần suất sử dụng pin.
5.2 Có cần sạc và xả pin thường xuyên để kéo dài tuổi thọ của pin không?
Nhiều người cho rằng việc sạc và xả thường xuyên sẽ kéo dài tuổi thọ của pin. Trên thực tế, không có nghiên cứu hoặc bằng chứng nào chứng minh cho tuyên bố này. Pin không có đặc tính ghi nhớ trạng thái sạc và chế độ xả, không giống như nhiều loại pin khác, do đó, việc xả định kỳ là không hiệu quả.
Tuy nhiên, trong những trường hợp hiếm hoi, chẳng hạn như mất điện tạm thời sau khi hoạt động bình thường, việc phóng điện có một ý nghĩa đặc biệt. Biện pháp này giúp loại bỏ PbSO4 có trong các tấm.
5.3 Có cần sạc bình ắc quy mới không?
Ắc quy mới có cần phải sạc không? Khi bạn mua ắc quy ô tô, ắc quy ô tô thường được sạc đủ để khởi động ô tô và được sạc đến khoảng 90% dung lượng. Không cần sạc pin xe trước khi sử dụng lần đầu tiên.
Tóm lại, cách sạc pin có ảnh hưởng lớn đến hiệu suất và độ an toàn của pin. Hi vọng những thông tin trên đã giúp bạn hiểu rõ hơn về vấn đề này đồng thời đảm bảo sạc pin đúng cách và hiệu quả. Nếu bạn còn lo lắng hay chưa biết cách sạc pin, hãy liên hệ với dịch vụ về pin như Ắc quy Gia Phát để được hướng dẫn chi tiết.
