Bạn có biết ngắn mạch là gì không? Tìm hiểu về nguyên nhân và tác hại của hiện tượng đoản mạch có thể gây cháy các thiết bị điện. Bây giờ chúng ta cùng tìm hiểu cách sử dụng đồng hồ vạn năng để kiểm tra đoản mạch, kiểm tra dòng điện và khắc phục kịp thời.
Các thiết bị điện đột ngột ngừng hoạt động, đường dây điện bên ngoài bốc cháy và phát nổ. Đây là một trong những triệu chứng của ngắn mạch. Vậy đoản mạch là gì, nguyên nhân gây ra đoản mạch trong hệ thống điện? Chúng tôi chia sẻ kiến thức về đoản mạch cũng như cách kiểm tra đoản mạch dòng điện từ đồng hồ vạn năng VOM.
1. Khái niệm về ngắn mạch là gì?
Hiện tượng ngắn mạch (còn gọi là đoản mạch) là hiện tượng ngắn mạch thường xuyên xảy ra trong hệ thống điện. Điều này có nghĩa là việc xảy ra các sự cố như mất kết nối hay ngắn mạch. Làm rút ngắn quãng đường mà dòng điện chạy qua không theo đúng chu trình theo hệ thống.
Tại thời điểm này, mạch bị đoản mạch và bị đốt cháy tại điểm hư hỏng, do đó tổng thể mạch nhỏ hơn. Ngoài ra, hiện tượng đoản mạch xảy ra khi dây có điện chạm vào dây trung tính. Điều này làm giảm điện trở của dòng điện. Cường độ dòng điện trong mạch tăng và đi theo một đường khác.
Nổ và đoản mạch lớn thường xảy ra khi ngắn mạch. Hiện tượng này có thể làm hỏng các thiết bị điện, khiến nhiệt độ cao tích tụ và đốt cháy lớp cách điện của dây dẫn, dẫn đến hiện tượng đoản mạch nghiêm trọng hơn.
Do đó, thợ điện phải nhanh chóng tách rời và sửa chữa khu vực chập điện để tránh hư hỏng toàn bộ hệ thống điện. Sở dĩ như vậy vì hiện tượng chập điện thường gây thiệt hại về kinh tế và an toàn cho người sử dụng.
2. Điều gì gây ra hiện tượng đoản mạch
Đoản mạch là một hiện tượng có thể do nhiều nguyên nhân. Vì vậy, chúng ta cần biết nguyên nhân trực tiếp để có thể tránh khi áp dụng.
- Nếu tường bị ẩm khi dây nguồn lộ ra, nó có thể gây ra hỏa hoạn.
- Khi một thiết bị điện bị quá tải, mạch sẽ không phản hồi và xảy ra ngắn mạch.
- Dòng điện tăng đột ngột cũng có thể gây ra các vụ nổ, tia lửa hoặc hồ quang.
- Các thiết bị điện như bóng đèn, thiết bị hư hỏng, hỏng ổ cắm, cầu chì, phích cắm,…
Đoản mạch có thể xảy ra vì tất cả các lý do trên. Do đó, cần hết sức lưu ý khi sử dụng điện để hạn chế đúng cách những hỏng hóc.
3. Lý do vì sao ngắn mạch gây nguy hiểm?
GECC cũng đã nói sơ qua về hậu quả của hiện tượng đoản mạch. Khi tìm hiểu đoản mạch là gì? Chúng ta đều biết rằng mọi sự cố mất điện đều kéo theo những mối nguy hiểm không lường trước được. Vì hiện tượng đoản mạch cũng gây ra một số tai biến mà bạn cần lưu ý dưới đây.
- Đoản mạch sẽ tạo ra nhiệt độ cao, dễ bắt lửa hơn.
- Khi xảy ra ngắn mạch, tác động của lực cơ học giữa các phần tử bên trong mỗi thiết bị. Gây ra các hiện tượng cháy nổ, đứt và biến dạng thiết bị điện.
- Ngắn mạch còn làm giảm điện áp trên lưới điện. Làm ngừng hoạt động thiết bị và ảnh hưởng đến công nhân sản xuất.
- Ở máy phát điện, hiện tượng đoản mạch làm máy đồng thời mất công suất và mất điện.
Vì vậy, hiện tượng chập điện có thể làm hư hỏng các hệ thống và thiết bị điện. Nó còn là mối đe dọa trực tiếp đến sự an toàn và tính mạng của con người.
4. Các loại ngắn mạch trong lắp đặt điện
Ngoài việc tìm hiểu đoản mạch là gì bạn cũng nên tìm hiểu về các dạng đoản mạch thường gặp nhất. Từ đó, bạn sẽ biết được những cách tốt nhất để kiểm tra và khắc phục hiện tượng kẹt mạch.
Hệ thống điện ngày nay có các mạch phổ biến như điện một pha, điện ba pha, điện ba pha. Theo các kỹ sư, ngắn mạch 3 pha là dạng nguy hiểm nhất được biết đến. Đây có thể đề cập đến một số loại ngắn mạch trong các hệ thống điện hiện tại.
- Sự cố chạm đất một pha được gọi là sự cố chạm đất một pha hoặc ngắn mạch đến trung tính gây ra đoản mạch.
- Đoản mạch ba pha có thể hiểu đơn giản là hiện tượng đoản mạch ba pha gây ra hiện tượng ngắn mạch.
- Ngắn mạch hai pha được gọi là sự cố ngắn mạch hai pha.
- Sự cố chạm đất hai pha là khi hai sự cố pha chạm đất cùng một lúc.
5. Cách đo và kiểm tra hiện tượng ngắn mạch
Thực hiện kiểm tra đoản mạch là rất quan trọng để xác định xem lỗi có phải do đoản mạch gây ra hay không. Dưới đây là các bước chi tiết để kiểm tra ngắn mạch:
5.1 Kiểm tra vị trí của bộ ngắt mạch
Đầu tiên, đi đến bảng điện chính và tìm cầu dao. Bộ ngắt mạch thường được biểu thị bằng đèn báo màu đỏ và màu cam. Ngoài ra, nếu hệ thống điện là hệ thống nối đất, có thể xác định vị trí cháy cần thiết.
5.2 Kiểm tra dây nguồn của máy
Đầu tiên, bạn nên kiểm tra trực quan nguồn điện của thiết bị. Bạn cũng có thể sử dụng đồng hồ vạn năng hoặc đồng hồ kẹp để kiểm tra hệ thống dây điện và đo điện áp cũng như điện trở của mạch. Ngày nay, có đủ loại ampe kế chính xác có thể đo điện áp, điện trở, v.v. để kiểm tra hệ thống điện tối ưu.
Nếu dây đầu ra bị nóng chảy, rò rỉ cách điện hoặc mức điện áp bất thường, đồng hồ vạn năng sẽ không hiển thị bất kỳ số đọc nào. Nếu chỉ số của đồng hồ vạn năng trung tính với các thông số của mạch điện, điều đó có nghĩa là hệ thống điện không bị đoản mạch.
Bạn phải ngắt kết nối dây nguồn khỏi mạch bị hỏng. Sau đó mở công tắc nguồn và nếu các thiết bị điện hoạt động bình thường, bạn có thể sử dụng mạch như trước. Nếu mạch vẫn mở, nó nên được sửa chữa.
Bạn có thể tham khảo một số loại công tơ điện được sử dụng phổ biến hiện nay: Kyoritsu 1109S, Hioki 3244-60, Kyoritsu 1009,… Đây đều là những dòng đồng hồ vạn năng cao cấp đến từ các thương hiệu nổi tiếng như Kyoritsu, Hioki,… Mỗi sản phẩm đều có độ bền cao, khả năng đo chính xác, thang đo phong phú và an toàn khi sử dụng.
5.3 Sửa lỗi mạch điện bị ngắn mạch
Bật từng công tắc đèn hoặc thiết bị và mở lần lượt từng công tắc. Nếu có một công tắc, hệ thống bảng điều khiển sẽ bị ngắt kết nối lại. Ở đó mạch bị chập và hư hỏng. Tại thời điểm này, bạn nên thực hiện sửa chữa ngắn mạch. Tuy nhiên, bạn nên đảm bảo rằng bạn có kinh nghiệm và năng lực. Để đảm bảo sửa chữa an toàn và đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật.
6. Hướng dẫn cách tránh ngắn mạch xảy ra
Sau khi tìm hiểu thế nào là đoản mạch và tác hại của nó trong hệ thống điện. Cần thực hiện các biện pháp phòng ngừa ngắn mạch. Dưới đây là một số cách để ngăn ngừa ngắn mạch.
- Nên sử dụng công tắc riêng cho từng thiết bị điện để tránh chập mạch hàng loạt. Sau khi sử dụng, tắt nguồn và rút phích cắm các thiết bị điện.
- Để đảm bảo khả năng chịu tải tối ưu, nên chọn loại dây dẫn có tiết diện phù hợp cho từng model.
- Khi lắp đặt hệ thống điện có thể lắp đặt các thiết bị aptomat (cầu dao tự động) có khả năng chống ngắn mạch hiệu quả.
Biết thế nào là ngắn mạch và tác hại của nó có thể giúp bạn hiểu mức độ nghiêm trọng của mạch hở. Đồng thời GECC còn hướng dẫn cách kiểm tra và phòng ngừa đoản mạch đồng hồ vạn năng. Điều này sẽ giúp bạn có thêm những kiến thức hữu ích để lắp đặt và sử dụng điện an toàn.
